Whey Protein-Πρωτεΐνη ορού γάλακτος

2018-02-12

Γράφει ο Παπακωνσταντίνου Θεόδωρος

Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος είναι ένα μείγμα πρωτεϊνών απομονωμένη από τον ορό γάλακτος. Ο ορός γάλακτος προκύπτει κατά την διαδικασία παραγωγής του τυριού από το γάλα.

Το γάλα περιέχει εκατοντάδες είδη πρωτεϊνών, τις περισσότερες σε πολύ μικρές ποσότητες. Οι πρωτεΐνες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους ανάλογα με τις χημικές ή φυσικές τους ιδιότητες και τις βιολογικές τους λειτουργίες. Παραδοσιακά οι πρωτεΐνες του γάλακτος διακρίνονται στην καζεΐνη (80-82%) και στην πρωτεΐνη του ορού του γάλακτος (18-20%). Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα διατροφικά συμπληρώματα. Παρέχει στον οργανισμό ένα πλήρες προφίλ αμινοξέων για μυϊκή ανάπτυξη και μυϊκή αποκατάσταση. Οι αθλητές και όχι μόνο αυτοί των δυναμικών αθλημάτων, αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της και τη χρησιμοποιούν για να αυξήσουν τη δύναμη τους, το σωματικό τους βάρος και τους χρόνους αποκατάστασης τους.

Πιθανά οφέλη στην υγεία

Αποτελεί ένα από τα πιο καλά μελετημένα συμπληρώματα, καθώς μεγάλος αριθμός ερευνών έχουν γίνει σχετικά με τα πιθανά οφέλη της στη γενικότερη υγεία. Στη συνέχεια θα αναφερθούν τα σημαντικότερα από αυτά.

Αποτελεί πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας. Περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα (πλήρης πρωτεΐνη) και η απορρόφηση της είναι άμεση μετά την κατανάλωση της σε σχέση με άλλα είδη πρωτεϊνών. Υπάρχουν τρία είδη πρωτεϊνών γάλακτος, η συμπυκνωμένη πρωτεΐνη ορού γάλακτος (Whey Protein Concentrate), η απομονωμένη πρωτεΐνη ορού γάλακτος (Whey Protein Isolate) και η υδρολυώμενη πρωτεΐνη (Hydrolyzed Whey Protein).
Συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη διατήρηση της μυϊκής μάζας ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με προπόνηση αντιστάσεων. Έχει πλήρες προφίλ αμινοξέων και είναι ιδιαίτερα πλούσια σε αμινοξέα διακλαδισμένης αλύσου (BCAA) και κυρίως λευκίνης τα οποία είναι απαραίτητα για το «χτίσιμο» μυϊκού ιστού. Συμβάλλει στην πρόληψη της σαρκοπενίας (απώλεια μυϊκού ιστού λόγω ηλικίας), στη βελτίωση της δύναμης καθώς και στην καλύτερη εικόνα σώματος.
Πιθανή δράση στην αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου II. Ταυτόχρονη χορήγηση πρωτεΐνης μαζί με γεύμα υψηλό σε υδατάνθρακες έχει φανεί να οδηγεί σε καλύτερο μετά γευματικό έλεγχο της γλυκόζης τόσο σε υγιή άτομα όσο και σε διαβητικούς τύπου II. Πιο συγκεκριμένα φαίνεται να αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης και την ευαισθησία των κυττάρων σε αυτήν.
Μείωση δεικτών χρόνιας φλεγμονής. Η χρόνια φλεγμονή φαίνεται να σχετίζεται με διάφορα προβλήματα υγείας. Μελέτες έχουνε δείξει ότι συχνή πρόσληψη πρωτεΐνης ορού γάλακτος μπορεί να μειώσει τη συγκέντρωση του ενζύμου CRP (C-Reactive-Protein) που αποτελεί σημαντικό δείκτη της φλεγμονής στον οργανισμό.
Πιθανή μείωση της αρτηριακής πίεσης μέσω πεπτιδίων και άλλων παραγόντων που περιέχει. Σε μια μεγάλη μελέτη όπου για 12 εβδομάδες χορηγούνταν καθημερινά 54 γρ πρωτεΐνης ορού, φάνηκε μια μείωση της τάξης του 4% στη συστολική αρτηριακή πίεση κυρίως στα άτομα που είχανε ήδη αυξημένες τιμές πίεσης πριν την έναρξη της χορήγησης συμπληρώματος. Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες σε ανθρώπους για τη σχέση μεταξύ πρωτεΐνης γάλακτος και αρτηριακής πίεσης.
Πιθανός ρόλος στη μείωση των τιμών των λιπιδίων αίματος ύστερα από μακροχρόνιο διάστημα χορήγησης. Πιο συγκεκριμένα χορήγηση 54 γρ πρωτεΐνης ορού γάλακτος / ημέρα για 12 εβδομάδες οδήγησε σε στατιστικά σημαντική μείωση της LDL (κακής) χοληστερίνης και των τιμών των τριγλυκεριδίων αίματος. Αντίστοιχες όμως έρευνες όμως δεν κατάφεραν να δείξουν παρόμοιο αποτέλεσμα οπότε απαιτούνται επιπλέον μελέτες για πιο ασφαλή συμπεράσματα.
Συμβάλλει στο αίσθημα κορεσμού της πείνας (Satiety Index). Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα άτομα που προσπαθούν να μειώσουν το σωματικό τους βάρος. Σε σχέση με τα άλλα δύο μακροθρεπτικά συστατικά -τους υδατάνθρακες και τα λίπη- οι πρωτεΐνες πετυχαίνουν το καλύτερο σκορ στους δείκτες κορεσμού. Να σημειωθεί ότι άλλοι τύποι πρωτεϊνών όπως η καζεΐνη ή η πρωτεΐνη σόγιας δεν προκαλούν αντίστοιχο αίσθημα κορεσμού σε σχέση με την πρωτεΐνη ορού γάλακτος.
Σημαντικός ο ρόλος της στην απώλεια βάρους. Υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης σε συνδυασμό με μειωμένη πρόσληψη θερμίδων αποτελεί ισχυρό εργαλείο αδυνατίσματος. Συμβάλλει έμμεσα στην απώλεια λίπους μέσω της καταστολής της όρεξης, της αύξησης του μεταβολισμού λόγω αυξημένης θερμογένεσης και της διατήρησης της μυϊκής μάζας.

Τρόπος χορήγησης

Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος μπορεί εύκολα να συμπεριληφθεί στο καθημερινό διαιτολόγιο μέσω της προσθήκης της σε γάλα, γιαούρτι, χυμούς. Συνήθως 25-50γρ πρωτεΐνης (1-2 scoop) είναι αρκετά και καλά ανεκτά για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Υπερβολική πρόσληψη της μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές ενώ η πλεονάζουσα πρωτεΐνη δε θα χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό και θα απεκκριθεί μέσω των ούρων. Για τα άτομα που εμφανίζουν κάποιου είδους δυσανοχή στη λακτόζη ίσως είναι καλύτερα να προτιμήσουν είτε την απομονωμένη πρωτεΐνη ορού γάλακτος (Whey Protein Isolate) είτε την υδρολυώμενη πρωτεΐνη (Hydrolyzed Whey Protein).

Αναφορές: